
[W drugim semestrze warsztatów przyszedł czas na moje ulubione – chociaż wymagające – zadanie, czyli pisanie opowiadań nawiązujących do szeroko pojętej mitologii. Konkretne mity były nam z góry narzucane. W tym konkretnym opowiadaniu po raz pierwszy aż tak mocno skupiłam się na formie, którą już od tamtej pory uważam za nadrzędną wobec treści.]
9.04.2007
Pecha wyssał z mlekiem matki.
Posłowie
Mam zamiar dowieść, że powyższe zdanie, będące moim opowiadaniem o Edypie, jest tylko elementem przedstawienia problemu, z którym mamy do czynienia w dramacie Sofoklesa. Realizuję swój pomysł samym procesem pisania.
Niech historia Edypa będzie sytuacją A, a moje pisanie – sytuacją B. Załóżmy również, że:
E – bohater
z – zło
w – wiedza, że nastąpi z
x – każdy ruch będący konsekwencją nabycia w
y = ~x brak ruchu będącego konsekwencją nabycia w
W moim głębokim przekonaniu popartym analizą historii Edypa poniższy układ równań jest prawdziwy dla x ≥ w ( czyli, kiedy jakikolwiek ruch będący konsekwencją nabycia w zostanie wykonany, gdyż wiedza stanowi tutaj wartość stałą i znaną):
w + x = z
w + y = z v w + y = ~z
Stanford Cohen, psycholog Uniwersytetu Bostońskiego uważa, że wiedza, że nastąpi z może też doprowadzić do tzw. „kompleksu rezygnacji” (np. osoba cierpiąca na nieuleczalna chorobę może zobojętnieć na swój los i stracić chęć do życia wyłącznie na skutek przekonania o nieuchronności śmierci). Istnienia „kompleksu rezygnacji” dowodzą badania Curta Richtera¹. Dopuszcza on zatem możliwość, w której x to świadome zaniechanie walki z z (wg niego bezpośrednim następstwem zdobycia wiedzy, że nastąpi z może być rezygnacja z podjęcia próby przeciwdziałania z ). Wtedy :
E – pacjent
z – śmierć
w – klątwa, w którą wierzy E
x – rezygnacja z podjęcia próby przeciwdziałania z
y = ~x brak rezygnacji z podjęcia próby przeciwdziałania z
Ten przykład potwierdza prawdziwość powyższego równania. Widać zatem wyraźnie, że tam, gdzie występuje x, zło jest nieuniknione. Tam natomiast, gdzie bohater pozostaje bierny po zdobyciu wiedzy, że nastąpi z, istnieje możliwość, że do z nie dojdzie.
- Sytuacja A (historia Edypa)
E – Edyp
z – ojcobójstwo i kazirodztwo
w – przepowiednia wyroczni
x – ucieczka od ludzi, których całe życie uważał za rodziców
y = ~x
Tragedię Edypa spowodowało jego mylne założenie, że :
w + x = ~z
- Sytuacja B ( moje pisanie )
E – ja
z – niespełnienie przez opowiadanie wymaganych kryteriów
w – przekonanie, że moje opowiadanie nie spełni wymaganych kryteriów
x – pisanie jak najkrócej tak, by zawrzeć w opowiadaniu równocześnie mit i własną refleksję na jego temat i nie „dopuścić do głosu” zdań, które oddaliłyby mnie od zadanego tematu
y – ~x
Podstawiając te dane do wzoru, którym opisałam mit o Edypie widzę, że pasują idealnie.
w + x = z
Potwierdza to więc moją tezę, że proces pisania opowiadania będącego zdaniem „Pecha wyssał z mlekiem matki” jest sam w sobie opowieścią o Edypie, gdyż realizuje schemat, na którym oparta jest historia Edypa.
__________________________________________
¹„Ekipa badawcza ze Szkoły Medycznej Johna Hopkinsa w Baltimore przeprowadziła szereg eksperymentów na szczurach. Grupa kierowana przez Curta Richtera wybrała do badań dziki gatunek szczura, żyjący w Norwegii, znany ze swego instynktu przeżycia. Na początek niektóre szczury zostały uwięzione w żelaznych uchwytach, po czym wypuszczone w naczyniu z ciepłą wodą. Naukowcy odkryli, że nie mogąc znaleźć drogi ucieczki, szczury niemal natychmiast traciły nadzieję i wkrótce zdychały z objawami zahamowania nerwu błędnego. Jest to ten sam proces fizjologiczny, który wywołuje strach zabijający ofiary klątwy. Kiedy jednak szczury uwalniano z uchwytów lub pozwalano im umknąć z naczynia – po czym ponownie wtrącono w sytuacje bez wyjścia – śmierć nie następowała. Zdolność przetrwania zwierząt przypisywano zdobytej przez nie uprzednio wiedzy, że istnieje nadzieja ucieczki. Uznano, że właśnie owa wiedza uodporniała szczury na śmierć ze strachu”.
